- Κριαράς
- Επώνυμο οικογένειας εθνικών αγωνιστών από τα Σφακιά της Κρήτης. 1. Ανδρέας. Αρχικά υπηρέτησε ως γραμματικός και αργότερα έγινε πλοίαρχος στον καταδρομικό στολίσκο του Λάμπρου Κατσώνη. Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία το 1816 στην Οδησσό και από εκεί πήγε στην Κρήτη όπου οργάνωσε στα Σφακιά την εξέγερση του νησιού. Στις 15 Απριλίου 1821 εξελέγη ένας από τους 33 πληρεξούσιους του Αγώνα. Διετέλεσε πρόεδρος της Καγκελαρίας Σφακίων (1821-22), γενικός φροντιστής της Αστυνομίας (1822), μινίστρος των Εσωτερικών και του Δικαίου (1823-24) και πρόεδρος της Διευθυνούσης Επιτροπής Κρήτης (1826-28). Το 1831 εγκαταστάθηκε στη Σύρο, όπου ασχολήθηκε με την εμπορική ναυτιλία. Κατά την Κρητική επανάσταση του 1841 εξελέγη από την Κρητική Πολιτεία πρόεδρος της επιτροπής εράνων που διενεργούνταν στη Σύρο υπέρ της Κρητικής επανάστασης. Το 1844 διορίστηκε μέλος της πρώτης Γερουσίας από τον Όθωνα. Υπήρξε ένας από τους οικονομικούς χορηγούς των Κρητικών αγώνων (1821-30, 1841 και 1866-69) και από τους ιδρυτές της Ελληνικής Ατμοπλοϊκής Εταιρείας στη Σύρο, η οποία χρησιμοποίησε πρώτη ατμοκίνητα πλοία στην ελληνική εμπορική ναυτιλία. Ο Κ. είναι κυρίως γνωστός ως Χατζής. 2. Ανδρέας. Ανιψιός του Ανδρέα (βλ. 1.). Ήταν ένας από τους αρχηγούς των Κρητικών επαναστάσεων της περιόδου 1866-69 και διατηρούσε δικό του σώμα Σφακιανών αγωνιστών. Εξελέγη βουλευτής Κρήτης (1906-9) και διετέλεσε πρόεδρος της επιτροπής κρίσης των αγωνιστών και πρώτος δήμαρχος Ανώπολης. 3. Παύλος. Ήταν ναυτικός στην Οδησσό όπου το 1818 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία. Υπήρξε κυβερνήτης στο μπρίκι Παναγία του Λουτρού και, υπό αυτή την ιδιότητα, συνέβαλε σημαντικά στον Αγώνα. Ήταν ένας από τους 11 άνδρες που κατέλαβαν με δόλο το φρούριο της Γραμβούσας, στις 2 Αυγούστου 1825. 4. Παύλος. Μεγαλύτερος γιος του Ανδρέα (βλ. 1.). Έλαβε υποτροφία από τον Όθωνα και σπούδασε στη Ναυτική Σχολή της Βρέστης. Αργότερα μετέβη στην Κρήτη, επικεφαλής σώματος Κρητικών και Λακώνων εθελοντών, και πήρε μέρος στην επανάσταση του 1841. Μαζί με τον Σ. Βαφιαδάκη υπήρξε ιδρυτής της πρώτης Ναυτικής Τράπεζας Σύρου και της ασφαλιστικής εταιρείας Αρχάγγελος. Επίσης, συμμετείχε και στην Κρητική επανάσταση της περιόδου 1866-69, όπου προσέφερε σημαντικές υπηρεσίες και οικονομική ενίσχυση.
Dictionary of Greek. 2013.